Algoritme Amsterdam UMC voorspelt bloeddrukdaling tijdens operatie

Amsterdam UMC heeft een systeem getest dat alarm slaat als tijdens een operatie de bloeddruk van een patiënt dreigt te dalen. Een algoritme voorspelt de bloeddrukdaling, waardoor tijdig kan worden ingegrepen. De resultaten van de studie verschijnen in het wetenschappelijke blad JAMA.

Een te lage bloeddruk (hypotensie) tijdens een operatie kan tot ernstige gezondheidsproblemen leiden. Tijdens een operatie is de anesthesioloog voortdurend alert op een bloeddrukdaling. “Probleem is dat het operatieteam pas reageert als de bloeddruk onder een bepaalde grens komt”, zegt onderzoeker Denise Veelo van de afdeling anesthesiologie in een persbericht. “Bijvoorbeeld door medicijnen te geven of vocht toe te dienen. Maar dat werkt niet meteen.”

Te laat

“Gemiddeld ben je enkele minuten te laat met je interventie”, stelt Bart Geerts van de afdeling Anesthesiologie en mede-auteur van de studie. Het Amerikaanse medische technologiebedrijf Edwards Lifesciences ontwikkelde daarom een algoritme dat de daling voorspelt.

Voorspelling

Het algoritme ontwikkelde zichzelf doordat het gevoed werd met grote hoeveelheden gegevens van een paar duizend patiënten die op de OK en de intensive care kwamen. Daardoor deed het als het ware ervaring op. Op basis daarvan maakt het een voorspelling. Al voordat de bloeddruk daadwerkelijk omlaag gaat, geeft het algoritme een waarschuwing.

Minder minuten

De waarschuwing komt twee tot vijftien minuten voor de bloeddrukdaling, afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Vervolgens is het aan de anesthesiemedewerker om al dan niet in te grijpen.
Het systeem lijkt te werken. Het gemiddelde aantal minuten dat een patiënt een te lage bloeddruk had, was met gebruik van het waarschuwingssysteem acht minuten. In een controlegroep zonder het algoritme was dit 33 minuten.

Geen vervanging

“Zo’n waarschuwingssysteem vervangt geen mensen”, benadrukt Veelo. “Het is een middel om de zorg te verbeteren. Uiteraard kan het geen acute bloeddrukdaling voorspellen als gevolg van menselijk handelen. Maar het systeem kan wel aanslaan op langzaam bloedverlies bijvoorbeeld of op uitdroging, zodat je de problemen vóór kunt zijn.”

Alarmbel

De onderzoekers zien het algoritme dan ook als alarmbel die een arts/anethesiemedewerker tijdig kan attenderen. In een vervolgstudie willen de onderzoekers van Amsterdam UMC bekijken of dit ook het aantal complicaties na de operatie laat dalen. “Dat zou logisch zijn, maar we hebben het niet onderzocht”, zegt Veelo. “Het zit wel in de planning om dat te doen.”